- Báo Đồng Nai: 

Phát triển hạ tầng kinh tế đáp ứng yêu cầu tình hình mới trên địa bàn tỉnh Đồng Nai là đề tài đặt hàng từ địa phương. Nội dung nghiên cứu của đề tài bao gồm những vấn đề gì, thưa ông?

- GS. TS. Võ Xuân Vinh – Viện trưởng VNCKD – UEH:

Đề tài nghiên cứu nhằm tổng kết và đánh giá kết quả thực hiện các nội dung đầu tư phát triển kinh tế tại Đồng Nai trong giai đoạn 2015-2024. Đồng thời, nghiên cứu đề xuất các giải pháp đẩy mạnh đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế trong tỉnh và kết nối với hạ tầng các tỉnh đảm bảo tính đồng bộ, liên thông  trở thành trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế theo hướng hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển khoa học công nghệ. Đổi mới tư duy đầu tư phát triển, đổi mới cơ chế, phương thức đầu tư, kinh doanh, quản lý để huy động tổng thể các nguồn lực.

Dựa trên những ý kiến đóng góp của các sở, ngành và địa phương, nhóm nghiên cứu sẽ đề xuất các giải pháp để tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp trong quá trình hội nhập và kết nối hạ tầng kinh tế trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Qua đó, nhằm đảm bảo phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế bền vững, gắn với bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu, tháo gỡ các điểm nghẽn cản trở và thúc đẩy các dự án trọng điểm, tạo động lực cho sự phát triển trong tương lai.

- Báo Đồng Nai: 

Nội hàm của những vấn đề về hạ tầng kinh tế bao gồm những yếu tố cốt lõi nào?

- GS. TS. Võ Xuân Vinh – Viện trưởng VNCKD – UEH:

Mô hình hạ tầng cốt lõi để phát triển kinh tế ở Đồng Nai bao gồm 5 thành tố là: hạ tầng giao thông; hạ tầng năng lượng; hạ tầng viễn thông và công nghệ thông tin; hạ tầng cấp, thoát nước và các công trình thủy lợi; hạ tầng xử lý chất thải.

Theo Maciulyte và cộng sự (2022), đây là một mô hình đa chiều với nhiều khía cạnh đo lường. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng đòi hỏi nỗ lực lớn, đặc biệt là nguồn lực vật chất, trong khi ngân sách lại có hạn. 

Việc xác định các xu hướng phát triển cho mỗi thành tố là rất quan trọng. Nhóm nghiên cứu sẽ làm rõ các xu hướng cần phát triển cho từng thành tố của cơ sở hạ tầng cốt lõi. Chỉ những xu hướng liên quan mật thiết đến đặc điểm kinh tế hoặc chủ trương phát triển kinh tế của Đồng Nai mới được chọn để tiến hành đo lường và đề xuất giải pháp phát triển ở các bước tiếp theo.

- Báo Đồng Nai: 

Thưa ông, vì sao việc nghiên cứu thực trạng hạ tầng kinh tế Đồng Nai thời điểm này lại đặt ra một cách cấp thiết?

- GS. TS. Võ Xuân Vinh – Viện trưởng VNCKD – UEH:

Đề tài mang tính cấp thiết vì tình hình đã thay đổi nhanh chóng. Tốc độ đô thị hóa và công nghiệp hóa đang diễn ra từng ngày, từng giờ trên địa bàn tỉnh.

Trước đây, Đồng Nai đóng vai trò quan trọng trong liên kết vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cửa ngõ của cả khu vực miền Nam, là điểm sáng về khu công nghiệp thì nay đã bị thách thức trước sự vươn lên của nhiều tỉnh, thành cả nước như: Bình Dương, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ... Đồng Nai thiếu những đóng góp nổi bật, đột phá, bước ngoặt, mở đường như: ứng dụng công nghệ, mô hình kinh doanh mới tạo động lực phát triển… Nhiều hạn chế đặt ra, kinh tế tăng trưởng cao nhưng chưa bền vững và có xu hướng chậm lại, vai trò cửa ngõ vùng bị hạn chế, kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội…

- Báo Đồng Nai: 

Theo ông, việc đầu tư và đưa vào hoạt động của Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ có tác động và động lực như thế nào đối với Đồng Nai?

- GS. TS. Võ Xuân Vinh – Viện trưởng VNCKD – UEH:

Trong thời gian sắp tới, khi Cảng hàng không quốc tế Long Thành xây dựng xong, vấn đề hạ tầng kinh tế Đồng Nai đòi hỏi cao hơn để tương xứng với một tỉnh có những lợi thế kinh tế nổi bật. Sức hút vùng phụ cận sân bay là rất lớn, do đó việc phát triển hạ tầng kỹ thuật tốt để làm nền tảng cho sự phát triển bền vững kinh tế, xã hội của tỉnh, đồng thời đóng góp cho sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Trên thực tế, về hạ tầng giao thông tỉnh Đồng Nai có gần như đầy đủ từ đường bộ, đường cao tốc, đường sắt, đường thủy, sân bay. Nhưng khi Cảng hàng không quốc tế Long Thành đi vào hoạt động, việc kết nối các loại hình, các dự án hiện nay như thế nào để tối ưu hóa hiệu quả là điều cần phải bàn.

Phát triển kinh tế và các thành tố của hạ tầng kinh tế là để phục vụ người dân, doanh nghiệp. Do đó, cần có sự tham gia của họ vào sự phát triển chung. Chúng ta có thể huy động nguồn lực từ người dân, doanh nghiệp và mọi tầng lớp trong xã hội để hướng tới mục tiêu chung.

- Báo Đồng Nai: 

Thời gian tới, trước sự biến đổi nhanh của xã hội cũng như yêu cầu tất yếu phải thay đổi, Đồng Nai cần chú ý đến những vấn đề nào trong phát triển hạ tầng, thưa ông?

- GS. TS. Võ Xuân Vinh – Viện trưởng VNCKD – UEH:

Theo tôi, cần phải làm tốt bài toán kết nối cả về phần cứng lẫn phần mềm cơ sở hạ tầng. Kết nối để vừa khai thác tốt lợi thế của tỉnh và tương trợ, khai thác lợi ích chung của cả khu vực khi quy mô và tốc độ tăng trưởng kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương lân cận sẽ gia tăng nhanh.

Đồng thời, Đồng thời, các hạ tầng mang tính phát triển thông minh và bền vững cũng cần được chú trọng. Các chính sách về hạ tầng kinh tế của Đồng Nai phải chỉ ra những thách thức và cơ hội trong việc phát triển hạ tầng để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội. Do đó, phải triển khai để nắm bắt cơ hội. Nếu không, triển vọng phát triển kinh tế sẽ lại tiếp tục chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có.

- Báo Đồng Nai: 

Ông đánh giá như thế nào về dư địa kinh tế của Đồng Nai trong thời gian tới?

- GS. TS. Võ Xuân Vinh – Viện trưởng VNCKD – UEH:

Tốc độ phát triển đã chậm lại đáng kể nhưng dư địa kinh tế của Đồng Nai trong tương lai là rất lớn. Địa phương có lợi thế về nhiều mặt như Cảng hàng không quốc tế Long Thành và cộng đồng doanh nghiệp lớn xung quanh. Đây là thời điểm để chuẩn bị có sự bứt phá mới. Vấn đề là phải phát huy được các nguồn lực đó vào sự phát triển và chọn lọc phát triển, hướng đến tính bền vững .

Nghiên cứu về hạ tầng kinh tế Đồng Nai không chỉ đơn thuần là một bước trong quá trình tìm hiểu về khu vực này mà còn là một phần quan trọng của quá trình quyết định chính sách và đầu tư để phục vụ mục tiêu trên.

Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, Viện NCKD trở thành một trong những đơn vị nghiên cứu có danh tiếng học thuật trong khu vực Châu Á trong hoạt động nghiên cứu phát triển cơ sở hạ tầng và kinh tế số nhằm đưa ra các cơ sở lý luận, thực trạng và các giải pháp thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng và kinh tế số trong thời kỳ đổi mới.

Tin bài: Viện Nghiên cứu Kinh doanh